File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Ivoren hanger in de vorm van een miniatuurmasker TMnr 2661-5.jpg

Original file(614 × 700 pixels, file size: 254 KB, MIME type: image/jpeg)

Captions

Captions

Add a one-line explanation of what this file represents

Summary edit

Nederlands: MaskerNederlands: Ivoren hanger in de vorm van een miniatuurmaskerLocal name: Gikhokho
Title
Nederlands: Masker
Nederlands: Ivoren hanger in de vorm van een miniatuurmasker

Local name: Gikhokho
Description
Nederlands: Ivoren maskertje, gebruikt als hanger.

Omtrent de functie bestaan er in de literatuur diverse interpretaties. De ene benadrukt vooral de beschermende en helende invloed van de hanger op de drager. De andere stelt dat de hangers voornamelijk als sieraad werden gedragen om de schoonheid en de stijl van de drager te verhogen. Het een hoeft echter het ander niet uit te sluiten.

Biebuyck vat het als volgt samen: de miniatuurmaskers worden gedragen door mannen, vrouwen en kinderen als beschermend, symbolisch of kwaadafwerend middel (1985:228).

Miniaturen zijn een unieke Pende artistieke uitingsvorm. Vrouwen en kinderen in de Pende samenleving moeten beschermd worden tegen de gereedschappen van hun mannen en vaders. Zo draagt de vrouw van een xylofoonspeler een miniatuurxylofoon rond haar hals. De gezinsleden van de makers en beschermers van maskers dragen miniatuurmaskers. Mannen hebben deze bescherming niet nodig maar dragen miniaturen als sieraad naast andere hangers. Na succesvolle behandeling door een masker bij een bepaald ritueel, ontvangt de patient een miniatuur van het masker waarin een stuk van het raffia van het grote masker zit. Hierdoor wordt de genezende werking van de miniatuur vergroot. Er is een nauwe relatie tussen de miniatuurmaskers en genezing (idem:244). De meest bekende miniatuurmaskers zijn afgeleid van de meest belangrijke genezingsmaskers.

Uit veldonderzoek is gebleken dat ervaren snijders de meerderheid van de ivoren en benen hangers maken om als sieraad te dienen en het gevoel van schoonheid en stijl van hun cliënten te verhogen (Phillips 1995: 262).

De inheemse naam 'Ikhoko' betekent letterlijk 'gesneden of geslepen dingen'. De kenmerkende driepuntige haartooi heet 'Mukote'. Maskertjes met dit soort tooien heten 'fumu'.

De Pende bewonen een enorm gebied van de westelijke Lutshima rivier tot aan de Kasai rivieren in het oosten. Ze zijn vermoedelijk het gebied binnengetrokken vanuit Angola. In de 19e eeuw trokken de Chokwe Pendeland binnen. De grote meerderheid Pende vluchtte en kwam later terug. Deze geschiedenis verklaart de veelzijdigheid van de Pende kunstvormen. Er zijn drie grote artistieke gebieden te onderscheiden op geografische basis: de meest westelijke Pende op de linkeroever van de Kwilu-rivier met enkele overlappingen op de rechteroever; de centrale Pende tussen de Kwilu en Loange-rivieren, en de oostelijke Pende tussen de Loange en Kasai-rivieren (Biebuyck, 1985: 225-226). De miniatuurmaskers worden door heel Pendeland gevonden, maar de mooiste ivoren en houten exemplaren komen doorgaans uit het gebied van Gatundo (idem:244).
Date before 1920
date QS:P571,+1920-00-00T00:00:00Z/7,P1326,+1920-00-00T00:00:00Z/9
Dimensions circa 5,5 x 4cm (2 3/16 x 1 9/16in.)
Accession number
2661-5
Notes
Nederlands:
Culturele Herkomst: Bapende, Baphende, Baphendi, Capende, Pende, Tupende
Functionele categorie: hals-, borst- en rugsieraden, jewellery for neck, chest and back, magical protection, magische bescherming en afweer
Geografische Herkomst: Belgisch Congo, Congo- voormalig, Congo-Kinshasa, Congo-Léopoldville, Democratic Republic of the Congo, Democratische Republiek Congo, Zaïre
Materiaal - hoofd: hoorn, ivoor
Techniek: Hoornbewerking, Ivoorbewerking
Source/Photographer Collectie Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen

Licensing edit

w:en:Creative Commons
attribution share alike
This file is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported license.
You are free:
  • to share – to copy, distribute and transmit the work
  • to remix – to adapt the work
Under the following conditions:
  • attribution – You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
  • share alike – If you remix, transform, or build upon the material, you must distribute your contributions under the same or compatible license as the original.
This file by Tropenmuseum was uploaded as part of the Share Your Knowledge project developed within WikiAfrica. WikiAfrica

File history

Click on a date/time to view the file as it appeared at that time.

Date/TimeThumbnailDimensionsUserComment
current12:06, 21 July 2012Thumbnail for version as of 12:06, 21 July 2012614 × 700 (254 KB)M.casanova (talk | contribs)

Metadata