Nederlands: Engganese speren zijn doorgaans zeer herkenbaar. De meest karakteristieke hebben duidelijke weerhaken, of naar achteren gekeerde punten. De haken zijn bol naar buiten toe. Er bestaan ook heel eenvoudige speren zonder weerhaken. De collectie Enggano speren van de Universiteit Gent bevat zowel speren met weerhaken als zonder.

De speerpunten zijn van ijzer of koper. Dit metaal wordt ingevoerd via Sumatra. Het ijzer wordt verhandeld in de vorm van messen. Oorspronkelijk werden de speerpunten uit beenderen van dieren gemaakt, of volgens de observatie van de Britse officier Miller, een combinatie van dierbeenderen en bamboe. Soms treft men versieringen aan op de speren. Eén speer van de Gentse collectie is versierd met schelpen en zaden aan de basis van de speerpunt.

Speren hebben in Indonesië vaak een meervoudige rol: ook bij de Engganezen worden speren voor verschillende doeleinden gebruikt. 1) Jacht Het wilde zwijn is een belangrijk dier op het menu van de Engganees. Het wordt met netten gevangen en vervolgens gedood met een speer.

2) Oorlogvoering Speren zijn uiteraard hulpmiddelen die in een oorlogscontext gebruikt worden. De bevolking van Enggano staat bekend om zijn oorlogszucht. In vroegere tijden werd aan koppensnellen gedaan hoewel dit nooit rechtstreeks gedocumenteerd is. Onenigheden die op een oorlog kunnen uitmonden gaan meestal over landbouw, persoonlijke ruzies, vrouwen of honden. Rosenberg schrijft dat een persoonlijke ruzie tussen twee leden van een ander dorp kan uitmonden in een heuse dorpsoorlog die over vele jaren gevoerd wordt. Strijd ontstaat in sommige gevallen in open veld of na het onverwacht besluipen van een dorp. De speren dienen als wapen en worden al werpend of al stekend gehanteerd. Met de weerhaken probeert men bij de vijand schade aan te richten. Miller and Modigliani benadrukken het design van de wapens die ontworpen zijn om de ergste verwondingen toe te brengen. Om zich te beschermen tegen de speren gebruiken de krijgers schilden. De schilden zijn groot en zwaar. De Enggano man heeft tijdens de jacht of in oorlog zes tot acht speren bij zich. Hij heeft een zestigtal tot een honderdtal in zijn bezit. De speren worden bewaard in of onder het woonhuis, of ze worden in bomen gehangen. Ze worden opgehangen aan touwen uit rotan.

3) Rituelen De Engganezen hebben een aantal rituelen waarbij de speer een attribuut is. Ze duiken ondermeer op tijdens doden –, oogst – , en verzoeningsfeesten. Ze dienen ter begeleiding van dansen of spelen een rol in imitaties van vijandelijkheden. Mogelijk hebben we in een bepaald genezingsritueel ook te maken met een verwijzing naar de speer. In dit ritueel gebruikt men stukken hout die in de vorm van de lans gesneden zijn.

4) Betaalmiddel De speer heeft op Enggano een geldwaarde en wordt gebruikt ter betaling. Speren worden gegeven als bruidsschat, maar ook bij alle andere gelegenheden kunnen ze als gift dienst doen. Wanneer de ‘medicijnman’(doekoen) de zieke heeft genezen, ontvangt deze, samen met andere geschenken, een speer. Boetes worden ondermeer met speren afgelost. De antropoloog Helfrich is in zijn boek ‘De eilandengroep Engano’ erg bedreven in het opsommen van de boetes voor overtredingen. Onder de aflossing van een moord vinden we de eis van dertig speren. Bij de schaking van een gehuwde vrouw moeten onder meer vijftig speren betaald worden aan de echtgenoot. Sommige lansen zijn erfstukken van een bepaalde familie. Ze worden pusaka genoemd. Ze worden doorgegeven aan de mannen van de vrouwelijke lijn van de familie. Modigliani wijst erop dat bepaalde grote speren slecht uitgebalanceerd zijn en een andere functie hebben. Dit zouden eerder speren zijn die de rijkdom van de eigenaar moet uitdrukken. De eigenaar toont via de onbruikbare exemplaren dat hij er zich veel kan veroorloven. Dit soort speren worden uitgewisseld op het Pahachiac festival of worden bij andere gelegenheden geschonken. Ze dienen dus niet om te jagen of te vechten.

5) Politiek

Niet alleen zijn speren prestige objecten, ze hebben ook een invloed in de politiek. Rosenberg demonstreert dit door te schrijven dat ‘Iedereen, die goede longen en sterke armen heeft om de speer te hanteren verkrijgt dezelfde invloed als de hoofdman’. Wie, met andere woorden, weet om te gaan met de speer, geniet een groot aanzien.