Nederlands: Houten beeld, 'kudu'. 'Kudu' zijn houten antropomorfe voorstellingen, meestal vrouwelijk van aard, doch afgebeeld zonder benen en dus moeilijk herkenbaar als antropomorf.

'Kudu' zijn een vorm van 'yanda' ('geest', 'kracht'), beelden die gebruikt worden bij de Zande uit Congo. Ze gebruiken deze beelden uitsluitend in het geheime Mani-genootschap voor mannen, een esoterisch en intertribaal genootschap, wijdverspreid in Centraal-Afrika. Dit genootschap stelt het welzijn van zijn leden centraal, waarbij rituelen zorgen voor hun gezondheid en welvaart, maar ook een zekere onschendbaarheid tegen straffen van het gevestigd gezag bieden.

De 'yanda'-beeldjes zijn vooral defensief en zorgen in het algemeen voor het welzijn van hun bezitters en van de gehele Mani-gemeenschap. Ze zorgen voor een goede jacht, een gunstige rechterlijke beslissing, vruchtbaarheid van mens, dier en gewas, en vervullen allerlei wensen. Tevens bieden ze bescherming tegen kwade invloeden, zoals hekserij en ziekte.

Men dient aan een aantal regels te voldoen om de 'yanda' functioneel te houden, zoals goed onderhoud en respectvolle bejegening van de beeldjes. Eens per jaar moet een feest gegeven worden ter ere van de beeldjes. De 'yanda' verlangen materiële genoegdoening na het volbrengen van een wens.

Volgens verschillende auteurs kunnen yanda beelden op verschillende manieren worden verzocht om hulp en bijstand. Eén daarvan betreft een soort tot de yanda gerichte cultus. Hierbij bestaat het 'yanda'-ritueel uit drie onderdelen, namelijk het bekijken van de beelden; het reciteren van gebeden en incantaties, en het geven van een geschenk aan het beeld. Er zijn publieke, maar ook privé-consultaties, waarbij ofwel een groep, ofwel een individu middels gebeden de yanda een verzoek doen.

Een andere vorm van gebruik van de yanda-beelden is als orakel. Er komt dan een wichelstok aan te pas. Het raadplegen gebeurt wederom voor gezondheid, jacht en visvangst, maar ook voor huwelijk, bescherming van de oogst e.d. (Burssens, 1962:102). Het yanda-beeld wordt bij een dergelijk ritueel op stokken geplaatst met ervoor op twee houten rollen, de wichelstok. M.b.v. de orakelstok wordt een aantal vragen gesteld. De beweging van deze stok vormt de antwoorden (idem:105).

De beeldjes worden in een aparte hut bewaard, de vrouwelijke meestal in een aarden pot. Die pot is weer in een andere geplaatst, die zich op een houten plank in het bovenste deel van de hut bevindt. De als mannelijk beschouwde beeldjes staan open in de hut opgesteld. 'Yanda' verlaten nooit de hut en worden dus niet meegenomen.

Er zit verschil in de kracht van verschillende yanda-beeldjes. Dit hangt af van de grootte of vorm, of van het inwijdingsritueel. Vrouwelijke beelden worden als sterker beschouwd (Burssens, 1962).

Het raadplegen van orakels is in geheel Afrika een gebruikelijke manier voor het voorspellen van de toekomst, het openbaar maken van geheimen en andere vraagstukken. Bij de Zande zijn meerdere orakels in gebruik. Het belangrijkste orakel is het giforakel, waarbij een kip gif krijgt toegediend. Uit de bewegingen die volgen lezen specialisten antwoorden op prangende vragen af.