File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Zilveren kledingspeld TMnr 3833-235.jpg

Original file(700 × 699 pixels, file size: 132 KB, MIME type: image/jpeg)

Captions

Captions

Add a one-line explanation of what this file represents

Summary

edit
Nederlands: SpeldNederlands: Zilveren kledingspeldLocal name: Tisghnas
Title
Nederlands: Speld
Nederlands: Zilveren kledingspeld

Local name: Tisghnas
Description
Nederlands: Kledingspeld met een hanger in de vorm van een tombe van een marabout, een moslimheilige. Men gelooft dat van dit heiligengraf een zegenende kracht (baraka) uitgaat. Centraal op het amulethangertje zijn twee mihrabs gegraveerd met daar tussenin een handje van Fatima. De mihrab is de nis die in moskeeën de gebedsrichting (qibla) naar Mekka aangeeft. Zowel de amulethanger als het handje van Fatima hebben een magische en religieuze betekenis en bieden bescherming tegen het kwaad. Boven de amulethanger is een ornament in de vorm van een kruis aangebracht. Het kruis is een bekend motief in Berbersieraden en andere voorwerpen en wordt met name gebruikt door de Touaregs in de Sahara. Vaak wordt een verband gelegd tussen het kruis en de letter 'T' in het Tifinagh schrift. Het Tifinagh is het oude schrift van de Berbers.

Kledingspelden (fibulae) hebben zowel een gebruiks- als een sierfunctie. Ze worden door Berbervrouwen gebruikt om wikkeldoeken vast te binden. Daarnaast zijn ze onderdeel van de borstsieraden die vrouwen bij feesten en andere bijzondere gelegenheden dragen. Fibulae worden vaak als paar gedragen, de twee spelden worden dan door een ketting verbonden. Deze manier van dragen vereist een zekere precisie, namelijk dat iedere speld precies op schouderhoogte wordt vastgemaakt terwijl de ketting ter hoogte van de buik hangt. De schakelketting, sinselt of asherrab (Berber) genaamd, kan eenvoudig zijn, maar is ook vaak voorzien van een bolvormig hangertje dat versierd is met (edel)stenen of andere ornamenten of een versierde amulet. Fibulae kunnen ook zonder ketting, los van elkaar, gedragen worden. Dit is het geval met onderhavige speld. Fibulae zijn er in diverse vormen, de meest voorkomende vormen zijn: driehoek, ruit of cirkel. Met name de driehoekvormige fibula wordt tegenwoordig (vanaf eind jaren zestig en begin jaren zeventig) als symbool voor de Berberidentiteit gebruikt. Het embleem van de driehoekvormige fibula vindt men terug in diverse uitingen van kunst en cultuur en tijdens manifesties.

De traditie in Marokko wil dat sieraden van generatie op generatie, van moeder op dochter worden overerfd. De toekomstige bruid krijgt in haar uitzet bijna altijd een fibula. Naast de gebruiks- en sierfunctie dienen deze sieraden nog een ander, economisch, doel. Men bewaart ze om in situaties van financiele nood te kunnen verkopen of te ruilen. Sieraden hebben ook een communicatieve waarde en kunnen bepaalde boodschappen overbrengen. Een sieraad is bijvoorbeeld een teken van liefde. Een vrouw die een fibula, armband, oorring of een khamsa (handje) van zilver draagt, laat haar verbondenheid met haar tradities en afkomst zien. Tot de sieraden waaraan vrouwen een bijzondere waarde hechten behoren de fibulae en khamsa's (handjes). Deze sieraden hebben vaak een magische betekenis gekregen en behoren tot de meest gebruikte sieraden.
Date circa 1969
date QS:P571,+1969-00-00T00:00:00Z/9,P1480,Q5727902
Dimensions circa 11 x 3,5cm (4 5/16 x 1 3/8in.)
Accession number
3833-235
Notes
Nederlands:
Culturele Herkomst: Amazigh, Amazighen, Berber
Functionele categorie: hals-, borst- en rugsieraden, jewellery for neck, chest and back, magical protection, magische bescherming en afweer
Geografische Herkomst: Rissani, Rizzani
Materiaal - hoofd: zilverlegering
Religieuze herkomst: islam, islamitisch
Techniek: Gegoten, Gegraveerd, Gehamerd
Source/Photographer Collectie Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen

Licensing

edit
w:en:Creative Commons
attribution share alike
This file is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported license.
You are free:
  • to share – to copy, distribute and transmit the work
  • to remix – to adapt the work
Under the following conditions:
  • attribution – You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
  • share alike – If you remix, transform, or build upon the material, you must distribute your contributions under the same or compatible license as the original.
This file by Tropenmuseum was uploaded as part of the Share Your Knowledge project developed within WikiAfrica. WikiAfrica

File history

Click on a date/time to view the file as it appeared at that time.

Date/TimeThumbnailDimensionsUserComment
current15:58, 21 July 2012Thumbnail for version as of 15:58, 21 July 2012700 × 699 (132 KB)M.casanova (talk | contribs)