File:Kościół rzym.-kat. p.w. Trójcy Św. ul. Kielecka.JPG
Original file (4,912 × 2,760 pixels, file size: 5.74 MB, MIME type: image/jpeg)
Captions
Summary
editDescriptionKościół rzym.-kat. p.w. Trójcy Św. ul. Kielecka.JPG |
Polski: Elbląg, kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. p.w. Trójcy Św., 1838, 1993 |
Date | |
Source | Own work |
Author | Anna Denis(Aneczka.vip) |
Licensing
edit- You are free:
- to share – to copy, distribute and transmit the work
- to remix – to adapt the work
- Under the following conditions:
- attribution – You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
- share alike – If you remix, transform, or build upon the material, you must distribute your contributions under the same or compatible license as the original.
This image was uploaded as part of Wiki Loves Monuments 2013.
Afrikaans ∙ Alemannisch ∙ azərbaycanca ∙ Bahasa Indonesia ∙ Bahasa Melayu ∙ Bikol Central ∙ bosanski ∙ brezhoneg ∙ català ∙ čeština ∙ Cymraeg ∙ dansk ∙ davvisámegiella ∙ Deutsch ∙ eesti ∙ English ∙ español ∙ Esperanto ∙ euskara ∙ français ∙ Frysk ∙ Gaeilge ∙ galego ∙ hrvatski ∙ Ido ∙ italiano ∙ latviešu ∙ Lëtzebuergesch ∙ Malagasy ∙ magyar ∙ Malti ∙ Nederlands ∙ norsk ∙ norsk nynorsk ∙ norsk bokmål ∙ polski ∙ português ∙ português do Brasil ∙ română ∙ shqip ∙ sicilianu ∙ slovenčina ∙ slovenščina ∙ suomi ∙ svenska ∙ Tagalog ∙ Türkçe ∙ Yorùbá ∙ Zazaki ∙ Ελληνικά ∙ беларуская ∙ беларуская (тарашкевіца) ∙ български ∙ кыргызча ∙ македонски ∙ русский ∙ српски / srpski ∙ українська ∙ ქართული ∙ հայերեն ∙ नेपाली ∙ हिन्दी ∙ বাংলা ∙ മലയാളം ∙ ไทย ∙ 한국어 ∙ +/− |
Annotations InfoField | This image is annotated: View the annotations at Commons |
Historia omawianego kościoła związana jest ściśle z dziejami luteran na Żuławach Wielkich. Pomorscy wyznawcy Marcina Lutra byli zrzeszeni w Ewangelickim Kościele Unii Staropruskiej i tworzyli największą grupę wyznaniową. W miejscowości Nowa Cerkiew były dwa kościoły: ewangelicki i katolicki pw. Św. Marcina. Blisko siebie, tak jak kościoły, żyli wierni wyznań ewangelickiego i katolickiego. Historia parafii ewangelickiej i kościoła wraz z jego dokładnym opisem oraz znajdujących się w nim zabytków i przedmiotów kultu religijnego została szczegółowo opisana i zilustrowana zdjęciami w pracy Bernharda Schmida „Bau- und Kunstdenkmaler des Kreises Marienburg. 1.Die Stadte Neuteich und Tiegenhof und die Landlichen Ortschaften.”(Heft XIV der Gesamtreihe). Danzig 1919. Od końca XVI wieku w Nowej Cerkwi prowadzone było duszpasterstwo ewangelickie. Pierwszym pastorem ewangelickim wymienianym z nazwiska w 1615 roku był Johann Milesius. Jako pomieszczenie do nabożeństw służył początkowo taras dworu. Po pierwszej wojnie szwedzkiej (1626-1629) wybudowano w 1631 roku specjalny dom (mieszkanie proboszcza połączone z częścią kościelną). W roku 1661 dom ten został zniszczony przez powódź. Odbudowa nastąpiła kilka lat później na folwarku kapitana Stauffenberga. Kościół i dom zbudowano osobno. W roku 1837 kościół został rozebrany. W 1838 roku pod kierunkiem inspektora budowy tam Gersdorffa zbudowano kościół i 5 sierpnia tego roku poświęcono. Budowa kosztowała 5297 talarów, z czego 2495 zostało ofiarowanych przez cesarza Niemiec. Budynek kościoła 20,75 m długi i 11,70m szeroki zbudowany był z drewnianej kratownicy wypełnionej czerwoną cegłą, dach pokryto dachówką. Zakrystia, przedsionek i pomieszczenie na sprzęty były oddzielone od kościoła. Z dachu wznosiła się prosta wieżyczka. Wolno stojący ołtarz, za nim na wschodniej ścianie ambona były jak całe wnętrze pozbawione ozdób. Szczegółowy opis wnętrza kościoła i wyposażenia znajduje się w aneksie. Okres jest stosunkowo nie najlepiej opracowany jeśli chodzi o życie ludności na terenie omawianej parafii. Po zbudowaniu kościoła życie religijne parafii ewangelickiej rozwijało się pod opieką pastorów. Do parafii należały następujące wioski Nowa Cerkiew, Gniazdowo, Pordenowo – łącznie 550 „dusz”.
Od roku 1853 istniał cmentarz ewangelicki w Pordenowie. Wcześniej zmarłych chowano na cmentarzu katolickim w Nowej Cerkwi. Dokładnych informacji o życiu ludzi na terenie omawianej parafii jest jednak niewiele. Można wnioskować, że stosunki ewangelików i katolików były poprawne. Nic nie wiadomo o próbach nasilenia procesów germanizacyjnych na tych terenach. Zapewne jednak wcielenie omawianych ziem do zaboru pruskiego służyło wzmocnieniu ewangelicyzmu. Zwłaszcza, że na początku Kościół ewangelicko-unijny w Wielkopolsce i na Pomorzu był zależny od central zagranicznych. Wyraźne problemy pojawiły się po klęsce Rzeszy Niemieckiej w 1918 r. W Wersalu zwycięskie mocarstwa podyktowały twarde warunki dla pokonanych. Pomorze Gdańskie zostało przyłączone do Polski. Dla Polaków po ponad 150 latach niewoli narodowej była to ogromna radość. U Niemców pomorskich pojawił się niepokój i lęk przed zemstą ze strony ludności polskiej. Okres 1920-1938 był czasem narastania antagonizmów i wrogości. W tej zmienności położenia Polaków i Niemców zamieszkujących Pomorze uwidoczniły się tendencje do zachowywania własnej tradycji i odrębności narodowej. W podtrzymywaniu niemieckiej tradycji na Pomorzu po decyzji w Wersalu zasługi miał Kościół ewangelicko – unicki. Mniejszy wpływ miał Kościół ewangelicko luterański, sekty ewangelickie oraz niemieccy księża katoliccy. Rok 1939 przyniósł radykalną zmianę na korzyść ludności niemieckiej. Niemcy w myśl polityki faszystowskiej stali się „narodem panów”. Było to jednak krótkotrwałe wzmocnienie ewangelicyzmu. Zakończenie drugiej wojny światowej było właściwie końcem luteranizmu na tych ziemiach. Po II wojnie światowej, od 1945 roku znowu Niemcy stali się ofiarami terroru zwycięskiej Armii Czerwonej. Czasy PRL przyniosły też zarządzenia dyskryminujące ludność niemiecką. Nadeszły prześladowania i przymusowe wysiedlenia. Po akcji wysiedleńczej 1945 roku zbory ewangelickie na obszarze Pomorza Gdańskiego zostały opuszczone. Konsystorz ewangelicko-augsburski z siedzibą w Warszawie organizował dla ludności polskiej przybywającej na tereny opuszczone przez Niemców opiekę duszpasterską. Opieką zostali również objęci ewangelicy niemieccy, którzy pozostali na tych terenach. Pastor Zygmunt Michelis i jego następca Edward Dietz do 1983 roku byli oficjalnymi delegatami Konsystorza na Pomorze Gdańskie. Starli się oni o przejmowanie opuszczonych świątyń ewangelickich oraz o organizowanie kultu religijnego na tym terenie. Niestety ich działania nie przyniosły zamierzonych efektów z powodu niewielkiej liczby wyznawców Marcina Lutra oraz antyreligijnej polityki ówczesnych władz.
File history
Click on a date/time to view the file as it appeared at that time.
Date/Time | Thumbnail | Dimensions | User | Comment | |
---|---|---|---|---|---|
current | 19:49, 11 September 2013 | 4,912 × 2,760 (5.74 MB) | Aneczka.vip (talk | contribs) | User created page with UploadWizard |
You cannot overwrite this file.
File usage on Commons
There are no pages that use this file.
Metadata
This file contains additional information such as Exif metadata which may have been added by the digital camera, scanner, or software program used to create or digitize it. If the file has been modified from its original state, some details such as the timestamp may not fully reflect those of the original file. The timestamp is only as accurate as the clock in the camera, and it may be completely wrong.
Camera manufacturer | SONY |
---|---|
Camera model | SLT-A37 |
Exposure time | 1/100 sec (0.01) |
F-number | f/8 |
ISO speed rating | 100 |
Date and time of data generation | 08:59, 24 July 2013 |
Lens focal length | 22 mm |
Image title | |
Width | 4,912 px |
Height | 2,760 px |
Bits per component |
|
Pixel composition | RGB |
Orientation | Normal |
Number of components | 3 |
Horizontal resolution | 350 dpi |
Vertical resolution | 350 dpi |
Software used | Adobe Photoshop CS6 (Windows) |
File change date and time | 21:41, 11 September 2013 |
White point chromaticity |
|
Chromaticities of primarities |
|
Color space transformation matrix coefficients |
|
Y and C positioning | Co-sited |
Exposure Program | Normal program |
Exif version | 2.3 |
Date and time of digitizing | 08:59, 24 July 2013 |
Meaning of each component |
|
Image compression mode | 2 |
APEX shutter speed | 6.643856 |
APEX aperture | 6 |
APEX brightness | 8.2671875 |
APEX exposure bias | 0 |
Maximum land aperture | 4 APEX (f/4) |
Metering mode | Pattern |
Light source | Unknown |
Flash | Flash fired, strobe return light not detected, auto mode, red-eye reduction mode |
Supported Flashpix version | 1 |
Color space | Uncalibrated |
File source | Digital still camera |
Scene type | A directly photographed image |
Custom image processing | Normal process |
Exposure mode | Auto exposure |
White balance | Auto white balance |
Digital zoom ratio | 1 |
Focal length in 35 mm film | 33 mm |
Scene capture type | Standard |
Contrast | Normal |
Saturation | Normal |
Sharpness | Normal |
Lens used | DT 18-55mm F3.5-5.6 SAM |
Date metadata was last modified | 23:41, 11 September 2013 |
Unique ID of original document | EC36C325565C5912A8E650BAFD463DFD |
IIM version | 50,273 |