ಕನ್ನಡ: ಉಚ್ಛಂಗಿದುರ್ಗದ ಸುಂದರ ಕೋಟೆ. ಈ ಮೊದಲು ಬಳ್ಳಾರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹರಪ್ಪನಹಳ್ಳಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿತ್ತು. ಜೆ ಎಚ್ ಪಟೇಲರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಏಳು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ನಿರ್ಮಾಣವಾದಾಗ ಉಚ್ಛಂಗಿ ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಈಗ ಪುನಃ ದಾವಣಗೆರೆಯಿಂದ ಬಳ್ಳಾರಿ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ದಾವಣಗೆರೆ ಹರಪನಹಳ್ಳಿ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಮೂವತ್ತು ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ಹಾಗೂ ಹರಿಹರದ ಮೂಲಕ ಸುಮಾರು ಇಪ್ಪತ್ತಾರು ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಹರಪ್ಪನಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು ಇಪ್ಪತೈದು ಕಿಲೋ ಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಕ್ರಿಸ್ತಶಕ ಸುಮಾರು ಐದನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿಯೇ ಈ ಕೋಟೆ ನಿರ್ಮಾಣವಾದ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ. ಬನವಾಸಿ ಕದಂಬರ ಒಂದು ಶಾಖೆ ಇಲ್ಲಿಂದ ಆಳಿದ್ದು ಉಚ್ಛಂಗಿಯ ಕದಂಬರು ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಸಂಶೋಧಕ ಮೊರೆಸ್ ಅವರು ಇದನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸುಮಾರು ಎರೆಡುವರೆ ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಪಾಂಡ್ಯರ ಒಂದು ಶಾಖೆ ಇಲ್ಲಿಂದ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಮಾಡಿದೆ. ಸೇವುಣರು ಕಲ್ಯಾಣದ ಚಾಳುಕ್ಯ ಕಳಚೂರ್ಯ ಹಾಗೂ ಹೊಯ್ಸಳರ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಇದು ಪ್ರಭಾವೀ ದುರ್ಗವೇ ಆಗಿತ್ತು. ವಿಜಯ ನಗರದ ಅವನತಿಯ ನಂತರ ಇದು ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ಪಾಳೆಯಗಾರರಿಗೆ ಸೇರಿತ್ತು. ದುರ್ಗದ ಮತ್ತಿ ತಿಮ್ಮಣ್ಣನಾಯಕನ ಮಗಳು ಹೊನ್ನೆ ನಾಗತಿಯನ್ನು ಹರಪನಹಳ್ಳಿಯ ದಾದೆ ನಾಯಕನಿಗೆ ವಿವಾಹ ಮಾಡಿಕೊಡಲಾಗಿ ಈ ಕೋಟೆ ಮಗಳಿಗೆ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ಹರಪನಹಳ್ಳಿಯ ಪಾಳೆಗಾರರಿಗೆ ಮತ್ತಿ ತಿಮ್ಮಣ್ಣನಾಯಕನಿಂದ ಕೊಡಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಬ್ರಿಟೀಷರು ಮರಾಠರು ನಿಜಾಮ ಮತ್ತು ಹೈದರ್ ಟಿಪೂ ರವರ ಸೆಣೆಸಾಟದಲ್ಲಿ ಈ ಕೋಟೆ ಕೈ ಕೈ ಬದಲಾಗಿದೆ. ಟಿಪೂ ಮತ್ತು ಹೈದರ್ ಇದರ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ಮಾಹಿತಿಗಳಿವೆ. ಆನಂತರ ಈ ಕೋಟೆಯ ಅವಸಾನದ ಚರಿತ್ರೆ ಆರಂಭವಾಗಿ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು ನಿತ್ತಿದೆ‌. ಈಗ ಪುರಾತತ್ವ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆಯ ಸುಫರ್ದಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದು ನಿಧಾನಕ್ಕೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೋಟೆ ಆ ಕಾಲದಿಂದಲು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗಿದ್ದು ಸುಂದರವೂ ವಿಸ್ತಾರವೂ ದೈತ್ಯವೂ ಮನೋಹರವೂ ಆಗಿದೆ. ಜೂನ್ ಇಂದ ಜನವರಿವರೆಗೆ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ಕಾಲ. ಫೆಬ್ರವರಿಯಿಂದ ಮೇ ಇಲ್ಲಿಯ ಅಪಾರ ಬಿಸಿಲು ಸೂಕ್ತ ಕಾಲವಲ್ಲ.