1
00:00:04,250 --> 00:00:05,500
Merhaba!
2
00:00:05,650 --> 00:00:07,500
Ben Mariana ve size Vikipedi'den bahsetmek istiyorum.
3
00:00:07,840 --> 00:00:09,500
Eminim Vikipedi'yi biliyor ve kullanıyorsunuz,
4
00:00:09,750 --> 00:00:12,000
peki tam anlamıyla bildiğinize emin misiniz?
5
00:00:12,000 --> 00:00:13,000
Nasıl yapıldığını biliyor musunuz?
6
00:00:13,360 --> 00:00:16,050
Biraz ilginç bir ansiklopedi gibi görünse de
7
00:00:16,300 --> 00:00:18,500
geleneksel ansiklopedilerle aynı amacı taşır:
8
00:00:18,750 --> 00:00:22,250
"İnsanlığın tüm bilgisini sistematik şekilde bir araya getirmek".
9
00:00:22,500 --> 00:00:25,800
Ama Vikipedi'nin geleneksel ansiklopedilerden
10
00:00:25,700 --> 00:00:27,750
birkaç farkı vardır.
11
00:00:27,610 --> 00:00:28,400
Örneğin,
12
00:00:28,400 --> 00:00:31,250
Dünyadaki herkese bilgi ulaştırmayı
13
00:00:31,500 --> 00:00:35,500
amaçlayan binlerce gönüllü kendi dilinde
14
00:00:35,500 --> 00:00:36,600
yazarak ansiklopediyi geliştirir.
15
00:00:36,650 --> 00:00:37,840
Bu nasıl başarılır?
16
00:00:37,850 --> 00:00:41,500
Vikipedistleri yönlendiren kurallar nelerdir?
17
00:00:41,750 --> 00:00:43,800
Bu videonun konusu budur.
18
00:00:49,000 --> 00:00:52,800
Herkes bilgi ekleyebilir ve düzeltme yapabilir
19
00:00:52,900 --> 00:00:55,800
bunu yaparken Vikipedi'nin bir ansiklopedi olduğu unutulmamalıdır.
20
00:00:55,800 --> 00:00:59,455
Kişisel fikirleri temel alan maddeler kabul edilmez.
21
00:00:59,455 --> 00:01:02,000
Maddeler evrensel konuları içermelidir,
22
00:01:02,000 --> 00:01:05,200
geçici bilgilerden kaçınılmalıdır.
23
00:01:05,200 --> 00:01:06,950
Bu ilk kuraldır
24
00:01:06,950 --> 00:01:08,500
ya da ''vikipedist'' deyimiyle:
25
00:01:08,500 --> 00:01:09,400
Birinci Temel Taş
26
00:01:09,400 --> 00:01:10,450
Vikipedi'yi ansiklopedi yapan bu kuraldır.
27
00:01:13,100 --> 00:01:15,600
Ansiklopedide birçok gönüllü bulunur.
28
00:01:15,600 --> 00:01:18,200
Farklı dilden,
29
00:01:18,200 --> 00:01:19,100
farklı inançtan,
30
00:01:19,100 --> 00:01:20,450
farklı düşünceden yüzlerce insan...
31
00:01:20,900 --> 00:01:24,900
Vikipedi tek bir bakış açısına göre düzenlenmez;
32
00:01:25,150 --> 00:01:28,650
mümkün oldukça farklı bakış açılarını barındırır.
33
00:01:28,900 --> 00:01:31,250
Bu yüzden İkinci Temel Taş'a
34
00:01:31,250 --> 00:01:33,250
Tarafsız Bakış Açısı denir.
35
00:01:35,000 --> 00:01:38,000
Üçüncü Temel Taş Vikipedi'nin özgür olmasıyla ilgilidir
36
00:01:38,400 --> 00:01:41,100
Kaynağı gösterildiği ve
37
00:01:41,350 --> 00:01:43,400
telif hakkı "Creative Commons" olduğu sürece
38
00:01:43,400 --> 00:01:46,100
tüm metinler istenilen amaçta kullanılabilir, değiştirilebilir, dağıtılabilir.
39
00:01:46,350 --> 00:01:49,600
Lisans resimlerde değişiklik gösterebilir
40
00:01:49,850 --> 00:01:52,600
fakat kopyalama ve tekrar kullanım her zaman serbesttir.
41
00:01:53,300 --> 00:01:56,300
Bu gibi lisans durumları için ilgili lisans hakları ve sorumlulukları
42
00:01:56,300 --> 00:01:58,500
anlamak için lisansın koşulları okunmalıdır.
43
00:02:01,500 --> 00:02:04,300
Yazar sayısının çok olması anlaşmazlığa sebep olabilir.
44
00:02:04,550 --> 00:02:08,650
Bu sebeple Dördüncü Temel Taş: Nezaket ve İyi Niyet Varsayımı
45
00:02:08,650 --> 00:02:10,200
üzerinedir.
46
00:02:10,200 --> 00:02:13,900
Hoşgörü ve nezaket Vikipedi'de olmazsa olmazlardandır.
47
00:02:16,800 --> 00:02:19,500
Vikipedi'nin katı kuralları yoktur.
48
00:02:19,750 --> 00:02:21,250
Biraz garip görünebilir ama
49
00:02:20,800 --> 00:02:23,300
bu ansiklopedinin Beşinci Temel Taşıdır.
50
00:02:23,320 --> 00:02:27,000
Katkıda bulunmak için sağduyu ve
51
00:02:27,000 --> 00:02:30,200
diğer vikipedistlere saygı gereklidir.
52
00:02:30,450 --> 00:02:32,500
Herkes bir şeyler katabilir.
53
00:02:32,750 --> 00:02:34,750
Bazı insanlar tüm bir maddeyi yazar,
54
00:02:34,750 --> 00:02:37,300
bazıları da maddelerdeki yazım hatalarını düzeltir.
55
00:02:37,300 --> 00:02:40,000
Yeni madde yaratarak, madde düzenleyerek, hatalı bilgi düzelterek katılabilirsin.
56
00:02:41,000 --> 00:02:42,000
Değişiklikler geri alınabilir,
57
00:02:42,000 --> 00:02:46,250
yani eğer bir yanlış yaparsan her zaman eski haline geri getirebilirsin.
58
00:02:46,300 --> 00:02:48,500
Cesur Ol! Vikipedist ol!