Esperanto subtitles for clip: File:So funktionieren Geysire (CC BY 4.0).webm

1
00:00:03,000 --> 00:00:05,627
Gejseroj estas miraklo de la naturo.

2
00:00:06,000 --> 00:00:08,586
Islando estas fama pro siaj varmaj fontoj,

3
00:00:08,628 --> 00:00:10,730
malvarmaj glaĉeroj kaj vulkanoj.

4
00:00:11,294 --> 00:00:15,019
Ĉirkaŭ 30 vulkanoj en la insulo
estas konsiderataj aktivaj.

5
00:00:16,000 --> 00:00:19,423
Sed kial multaj fontoj simple fluas

6
00:00:19,517 --> 00:00:23,730
kaj aliaj malplenigas
la akvon pli-malpli eksplode

7
00:00:23,767 --> 00:00:26,096
per vapora fontano?

8
00:00:26,645 --> 00:00:28,666
Por la malofta fenomeno gejsero,

9
00:00:28,711 --> 00:00:31,671
pluraj faktoroj devas funkcii
kune perfekte.

10
00:00:32,000 --> 00:00:35,800
Varma akvo estas
nemalhavebla parto de gejsero.

11
00:00:36,341 --> 00:00:39,561
Sub Islando estas
tiel nomata varma punkto.

12
00:00:40,000 --> 00:00:44,204
Leviĝanta varma materialo
degelas la tera krusto multfoje

13
00:00:44,259 --> 00:00:46,298
kiel Bunsen-brulilo.

14
00:00:47,280 --> 00:00:51,135
Magmo leviĝas tra ŝakton.

15
00:00:51,719 --> 00:00:56,912
La likva roko el la interno de la tero
estas la bazo por multaj vulkanoj

16
00:00:56,931 --> 00:01:00,011
kaj la unika termika sistemo,

17
00:01:00,026 --> 00:01:03,270
kiun uzas la homoj tra la tuta insulo.

18
00:01:07,778 --> 00:01:13,317
Vulkana energio sola tamen ne sufiĉas
por igi termikan fonton gejsero.

19
00:01:14,000 --> 00:01:17,262
Oni ankaŭ bezonas geologian proprecon.

20
00:01:20,720 --> 00:01:23,729
Gejseroj ĉiam venas de mallarĝa ŝakto.

21
00:01:24,474 --> 00:01:27,529
La vulkano varmigas la akvon de sube.

22
00:01:28,212 --> 00:01:32,824
Sed la pezo de la akvo
en la ŝakto kreas tiom da premo,

23
00:01:32,899 --> 00:01:38,252
ke la akvo ne komencas boli kaj vaporiĝi
kiel kutime je 100 gradoj celsiaj,

24
00:01:38,295 --> 00:01:41,818
sed restas likva eĉ ĉe
pli altaj temperaturoj.

25
00:01:42,055 --> 00:01:45,178
Ni konas la principon el la premkuirilo.

26
00:01:45,475 --> 00:01:47,210
Kiam la akvo tiel varmiĝas,

27
00:01:47,250 --> 00:01:51,242
ke gasaj bobeloj formiĝas
de sube ĝis la supra areo,

28
00:01:51,290 --> 00:01:53,728
la vaporo puŝas iom da akvo el la ŝakto.

29
00:01:54,000 --> 00:01:56,743
Pro la malpezigo, la premo ŝanĝiĝas.

30
00:01:57,000 --> 00:01:59,758
Nun la akvo bolas eksplodige,

31
00:01:59,790 --> 00:02:04,046
la volumo multiĝas ĝis 1600 fojoj.

32
00:02:04,199 --> 00:02:06,150
Ĉi tio ankaŭ eksplikas la altan energion

33
00:02:06,194 --> 00:02:10,294
kun kiu la gejsero ĵetas la miksaĵon
de vaporo kaj akvo al la aero.

34
00:02:10,500 --> 00:02:13,581
Gejseroj estas raraj
kaj ankaŭ tre fragilaj.

35
00:02:13,671 --> 00:02:16,737
La plej malgrandaj
ŝanĝoj povas sekigi ilin.