Nederlands:

Identificatie
Titel(s): Navigatie. Graadstok of Jacobsstaf van hout met vierkante doorsnede en graadverdelingen
Objecttype: graadstok
Objectnummer: NG-NM-7749-1
Opschriften / Merken: inscriptie, vlakke kant, gesneden: ‘Dit is die son sijde Claes Andriesson Goutom [of ... Andriessen Goutijk]’, Graadverdeling? (strepen en sterren), inscriptie, vlakke kant, keerzijde, gesneden: ‘Dit is die Noersters siede Gout om deught’, Graadverdeling? (strepen, sterren en cijfer 40 t/m 90, per 5-tallen)
Omschrijving: Graadstok, een houten stok met vierkante doorsnede. Op twee tegenoverliggende zijden zijn complementaire graadverdelingen van 0-90 graden ingekrast. Bij de graadverdelingen staan naast getallen ook inscripties gestempeld waaruit blijkt welke zijde werd gebruikt voor het aflezen van de hoogte (bij het waarnemen van de hoogte van de Poolster) en welke voor de topsafstand (bij het waarnemen van de zonshoogte). De schuif, die 43.4 cm. lang moet zijn geweest, ontbreekt. De stok welke oorspronkelijk 85 cm. moet zijn geweest is afgebroken.

Vervaardiging
Vervaardiger: Claes Andrieszoon Goutum (toegeschreven aan)
Plaats vervaardiging: Amsterdam
Datering: ca. 1590 - ca. 1596
Materiaal: hout ebbenhout
Techniek: snijden / stempelen
Afmetingen: l 69,8 cm. × b 1,1 × d 1,3 cm.

Toelichting
Graadstokken dienden, m.b.v. een schuif of kruis, voor het waarnemen van respectievelijk de hoogte of de topsafstand (het complement van de hoogte) van een hemellichaam. Claes Andriesz. Goutum is de waarschijnlijke maker en eigenaar van deze graadstok. Hij is mogelijk identificeerbaar als Claes Andriesz. Goutijk. Hij overleed tegelijk met Willem Barents tijdens de terugreis op 20 juni 1597, bij de noordwestkust van Nova Zembla.

Onderwerp
Wat: Overwintering op Nova Zembla
Wanneer: 1596 - 1597
Waar: Nova Zembla, Behouden Huys
Wie: Willem Barendsz, Jacob van Heemskerck

Verwerving en rechten
Verwerving: overdracht van beheer mar-1885
Copyright: Publiek domein