Przedstawiciele 63 miast hanzeatyckich uchwalili podczas zjazdu generalnego (Hansetagu) w Lubece dnia 13 września 1557 roku układ zawierający przypomnienie i potwierdzenie praw oraz obowiązków członków Hanzy, w tym obowiązek uczestnictwa w zjazdach i respektowania ich postanowień, obowiązek arbitrażu miast i zjazdu ogólnego przy rozstrzyganiu sporów pomiędzy członkami Hanzy, wspólną ochronę dróg handlowych, wspólne pokrywanie kosztów poselstw oraz wspólne występowanie przeciw wrogom. Dokument opieczętowany został przez 4 miasta przewodniczące Kwartałom Hanzy: Brunszwik, Gdańsk, Kolonię i Lubekę.
Komentarz:
Związek Hanzeatycki (Hanza) powstał w połowie XIII wieku. Początkowo jego celem była ochrona interesów kupców z Lubeki, Hamburga, Visby oraz Rygi, a także kilku portów słowiańskich, jak Wismar czy Rostock. Z czasem Hanza przekształciła się w związek miast i zaczęła pełnić rolę polityczną, dążąc do opanowania całego pobrzeża Morza Bałtyckiego i Morza Północnego. Szczytowy okres rozwoju Hanzy przypadł na XIV wiek, kiedy to praktycznie zmonopolizowała handel w tej części Europy i skupiła w swych szeregach ponad 160 miast.
W drugiej ćwierci XVI wieku nastąpiło wyraźne osłabienie Związku. Miasta hanzeatyckie stały się terenem walk społeczno – religijnych i uwidoczniły się rozbieżności między interesami poszczególnych jego członków. Pojawienie się w rejonie Bałtyku nowych kapitałów południowoniemieckich oraz konkurencyjnych kupców holenderskich i angielskich doprowadziłyodo osłabienia wpływów Hanzy. W celu utrzymania dominującego stanowiska Hanzy na Bałtyku podjęto próby reform zakończone podczas Hansetagu w Lubece w 1557 roku. Wtedy to przedstawiciele 63 miast reprezentowanych na zjeździe opracowali i zredagowali statut związku liczący dziesięć artykułów (Konfederationsnotel). Powtarzał on obowiązek delegowania przedstawicieli na zjazdy i respektowania postanowień zgromadzeń, wnoszenia sporów zaistniałych między miastami przed arbitraż miast sąsiednich i zjazdu ogólnego jako ostatniej instancji, przy absolutnym zakazie odwoływania się od obcej jurysdykcji, wspólnego ponoszenia wydatków związanych z ochroną dróg lądowych i morskich, kosztami poselstw i odszkodowaniami dla ofiar napadów, wspólnego występowania przeciwko wrogom, surowej kontroli cudzoziemców i rzemieślników oraz banicji winnych w wypadku nieposłuszeństwa wobec wyroku. Statut przypominał ponadto o szacunku i posłuszeństwie należnym cesarzowi i książętom panującym nad poszczególnymi miastami, a także zezwalał na indywidualne sojusze członków związku z niehanzeatyckimi mocarstwami.
Układ z 1557 roku wielokrotnie przerabiano i precyzowano. Generalnie obowiązywał on do wojny trzydziestoletniej. Nie wystarczał jednak by przywrócić Związkowi jego dawną pozycję.
Ostatecznie za końcową datę działalności Hanzy uznaje się rok 1669.
Miejsce: Lubeka
Opis zewnętrzny: kopia, jęz. niemiecki, 12 kart pergaminowych o wymiarach 260 x 320 mm przeszytych cienkim czerwonym sznurkiem, opatrzony w 4 pieczęcie: Brunszwiku (śr. 49 mm), Gdańska (śr. 50 mm), Kolonii (śr. 110 mm) i Lubeki (śr. 96 mm).
Miejsce przechowywania:- APG, Akta Miasta Gdańska, sygn. 300D/27,47
Autor komentarza: Monika Panter